Hội thảo khoa học Ứng dụng GIS toàn quốc năm 2025 với chủ đề “Ứng dụng GIS, GPS & Viễn thám trong công tác quy hoạch và quản lý đô thị thông minh” đã diễn ra tại TP.HCM vào ngày 13/11/2025. Hội thảo năm nay do trường Đại học Thủ Dầu Một đăng cai tổ chức với sự tham dự của gần 100 nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế.
 

Tham dự hội thảo có bà Nguyễn Thị Mỹ Hằng - Ủy viên Ban Thường vụ Thành Ủy, Trưởng Ban Nội chính, Thành ủy TPHCM; ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh – Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh; ông Phạm Văn Bông, nguyên tỉnh ủy viên tỉnh Bình Dương, nguyên GĐ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bình Dương; GS. Yuei-An Liou, Trung tâm nghiên cứu Viễn thám và không gian, Đại học Quốc lập TW Đài Loan; GS. TS Nguyễn Kim Lợi – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Biến đổi khí hậu – Trường Đại học Nông Lâm TPHCM; cùng sự tham dự của gần 100 nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế. Về phía trường Đại học Thủ Dầu Một có PGS.TS Lê Tuấn Anh – Chủ tịch Hội đồng trường, TS. Đoàn Ngọc Xuân – Hiệu trưởng, cùng đại diện lãnh đạo, cán bộ giảng viên đến từ các đơn vị thuộc, trực thuộc.
 

Diễn đàn GIS Toàn quốc 2025: Thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trong phát triển đô thị thông minh
 

Hội thảo Ứng dụng GIS toàn quốc được tổ chức lần đầu năm 2009 và duy trì thường niên suốt 16 năm qua, trở thành một diễn đàn học thuật uy tín, quy tụ đông đảo các nhà nghiên cứu và chuyên gia trong lĩnh vực hệ thống thông tin địa lý. Không chỉ dừng lại trong phạm vi quốc gia, hội thảo còn mở rộng hợp tác quốc tế với các đối tác đến từ Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản... Qua đó, tạo nên không gian học thuật sôi nổi, nơi các nhà khoa học chia sẻ kết quả nghiên cứu, kinh nghiệm ứng dụng GIS, GPS và Viễn thám trong quản lý tài nguyên, giám sát thiên tai và quy hoạch phát triển đô thị. Với vai trò đơn vị đăng cai năm 2025, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã chuẩn bị chu đáo, góp phần làm nên một kỳ hội thảo thành công cả về quy mô tổ chức lẫn chất lượng học thuật. Ban Tổ chức đã tiếp nhận hơn 100 tham luận, tập trung vào các nghiên cứu và giải pháp ứng dụng GIS trong quy hoạch và quản lý đô thị thông minh gắn với công nghệ xanh, phát triển bền vững. Trong đó, 40 bài viết được tuyển chọn công bố trong Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia có chỉ số ISBN do NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh phát hành; 06 bài được đăng trên Tạp chí Khoa học Trường Đại học Thủ Dầu Một. Đặc biệt, hội thảo năm nay tiếp tục duy trì ấn phẩm tiếng Anh do Nhà xuất bản IOP phát hành, được lập chỉ mục Scopus, góp phần lan tỏa các kết quả nghiên cứu khoa học của Việt Nam ra quốc tế.
 

Trong lời phát biểu chào mừng, TS. Đoàn Ngọc Xuân – Hiệu trưởng trường Đại học Thủ Dầu Một đã phát biểu nêu bật tầm quan trọng và ý nghĩa của hội thảo khi góp phần nghiên cứu việc ứng dụng GIS trong công tác quy hoạch và quản lý đô thị thông minh. TS. Đoàn Ngọc Xuân cho biết, trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) và công nghệ địa không gian đã trở thành nền tảng thúc đẩy quản lý, phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Đồng thời, Chiến lược dữ liệu Quốc gia đến năm 2030 của Chính phủ cũng đã xác định dữ liệu là “nguồn tài nguyên mới” và khuyến khích việc tích hợp, chia sẻ dữ liệu không gian, trên nền tảng công nghệ ứng dụng hệ thống thông tin địa lý phục vụ công tác quy hoạch, quản lý tài nguyên và môi trường. Do vậy, việc ứng dụng GIS ngày càng có vai trò quan trọng và quyết định trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững. “Tiếp nối chủ đề các hội thảo trước đây của diễn đàn GIS, những kết quả nghiên cứu, mô hình và kiến nghị được chia sẻ tại hội thảo không chỉ mang ý nghĩa học thuật mà còn có giá trị thực tiễn cao, là cơ sở quan trọng để các địa phương và cơ quan quản lý tham khảo trong hoạch định chính sách, thiết kế giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên hiệu quả, và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực quy hoạch – kiến trúc – môi trường” – TS. Đoàn Ngọc Xuân khẳng định.
 

Khẳng định ý nghĩa và giá trị thực tiễn của hội thảo, ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh – Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, trong cấu trúc đô thị hiện đại, việc tích hợp quy hoạch trên nền tảng dữ liệu số và không gian địa lý (GIS) đang trở thành công cụ cốt lõi để điều phối không gian phát triển, kiểm soát kiến trúc – cảnh quan và định hình tương lai đô thị thông minh, xanh và bền vững. Ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh cho biết, TP. Hồ Chí Minh đang định hướng phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, với nhiều khu chức năng chuyên biệt, vận hành linh hoạt và kết nối đồng bộ. Trong bối cảnh đó, dữ liệu không gian và công nghệ GIS có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc mô phỏng, hình dung tổng thể cấu trúc đô thị, hỗ trợ ra quyết định quy hoạch, cũng như đảm bảo tính minh bạch trong quản lý đất đai, kiến trúc và trật tự xây dựng. Cùng với AI, IoT và Big Data, hệ thống thông tin địa lý (GIS) đang thúc đẩy ngành Quy hoạch – Kiến trúc chuyển mình mạnh mẽ, từ phương thức quy hoạch tĩnh sang quy hoạch động – quản trị dựa trên dữ liệu (data-driven planning). Mô hình này cho phép giám sát biến động đô thị, dự báo xu hướng phát triển, đồng thời cung cấp công cụ hỗ trợ hiệu quả trong quản lý hạ tầng, giao thông, năng lượng và môi trường. “Các kết quả nghiên cứu và sáng kiến từ cộng đồng khoa học GIS, trong đó có sự đóng góp tích cực của Trường Đại học Thủ Dầu Một cùng các đối tác quốc tế như Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, chính là nguồn dữ liệu và tri thức quý báu phục vụ cho công tác quy hoạch đô thị hiện nay. Những mô hình, giải pháp được chia sẻ tại hội thảo hôm nay sẽ là cơ sở quan trọng để hoàn thiện Chiến lược quy hoạch – kiến trúc vùng TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2026–2035, tầm nhìn đến 2050,” ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh.
 

GIS, GPS & Viễn thám: Giải pháp công nghệ cho đô thị thông minh và quản lý tài nguyên bền vững
 

Từ chủ đề lớn, hội thảo được triển khai thành 3 phiên làm việc với 40 tham luận được trình bày tại 05 tiểu ban chuyên môn và phiên trưng bày Poster. Theo đó, ở phiên toàn thể, các đại biểu đã được nghe 04 báo cáo chuyên đề tiêu biểu, phản ánh những hướng nghiên cứu và ứng dụng mới trong lĩnh vực GIS, trí tuệ nhân tạo và phát triển đô thị bền vững. Cụ thể: GS.TS. Nguyễn Kim Lợi – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biến đổi khí hậu, Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh, trình bày tham luận “Tích hợp AI – GIS trong xây dựng giải pháp phòng chống thiên tai dưới tác động của biến đổi khí hậu”; GS.TS. Yuei-An Liou – Đại học Quốc lập Trung ương, Đài Loan, chia sẻ nghiên cứu với chủ đề “Advancing Climate Risk and Resilience with Geospatial Artificial Intelligence (GeoAI)”; GS.TS. Võ Quang Minh – Trường Đại học Cần Thơ trình bày tham luận “GIS và Viễn thám trong kinh tế xanh và quản lý đô thị thông minh”; PGS.TS. Nguyễn Anh Thi – Trường Đại học Thủ Dầu Một, báo cáo tham luận “Tổng quan về hệ sinh thái kinh tế tầm thấp của Việt Nam và một số gợi mở chính sách phát triển”.
 

Tại tiểu ban 1 với chủ đề “GIS, GPS & Viễn thám, Cloud Computing, Big Data, AI, IoT – Ứng dụng trong quản lý đất đai và quy hoạch đô thị”, các tham luận tập trung trình bày và trao đổi về những hướng nghiên cứu mới trong ứng dụng GIS và công nghệ số cho quản lý đô thị. Cụ thể, các báo cáo đề cập đến: mô hình hóa và phân tích biến động lớp phủ thực vật dựa trên GIS, sử dụng ảnh viễn thám đa thời gian tại huyện Võ Nhai, Việt Nam (2000–2025), có dự báo đến năm 2050; phát hiện và dự báo biến động sử dụng đất, lớp phủ đất bằng mô hình Markov–CA tại lưu vực sông Kôn và sông Kỳ Lộ, khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ; tích hợp GIS và viễn thám trong phân tích không gian – thời gian về động thái khả năng đáng sống đô thị tại Thái Nguyên (1994–2024); và phát triển mô hình 3D dựa trên GIS để mô phỏng động lực lũ lụt, nghiên cứu trường hợp tại khu vực Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh.
 

Ở tiểu ban 2 với chủ đề “GIS, GPS & Viễn thám, Cloud Computing, Big Data, AI, IoT - Ứng dụng trong nông nghiệp thông minh”, các đại biểu và nhà khoa học tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và viễn thám trong phát triển nông nghiệp bền vững. Các báo cáo tiêu biểu gồm: chẩn đoán chính xác bệnh lá cà chua bằng học sâu (Deep Learning) và phân tích ảnh độ phân giải cao; lập bản đồ mô hình canh tác lúa bằng dữ liệu MODIS và kỹ thuật trích xuất chu kỳ sinh trưởng (phenology extraction); đánh giá tiềm năng thích ứng của mô hình nông nghiệp dựa trên lũ trong bối cảnh kiểm soát lũ tại Đồng bằng sông Cửu Long; giám sát động thái rừng theo mùa tại Vườn quốc gia Yok Đôn bằng chuỗi thời gian NDVI và phân tích thành phần chính (PCA); cùng với nghiên cứu tích hợp GIS, phương pháp AHP nhóm và TOPSIS trong đánh giá tính bền vững đất trồng thanh long tại tỉnh Bình Thuận;...
 

Các tiểu ban 3, 4 và 5 với chủ đề “GIS, GPS & Viễn thám, Cloud Computing, Big Data, AI, IoT - Ứng dụng trong quản lý tài nguyên và môi trường” ghi nhận nhiều công trình nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao. Các báo cáo tập trung vào các nội dung: ứng dụng dữ liệu SAR đa thời gian từ Sentinel-1 để đánh giá nhanh thiệt hại do bão đối với khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển (trường hợp tại Hải Phòng); ứng dụng GIS kết hợp học máy trong dự báo sạt lở đất khu vực miền núi Bắc Việt Nam; giám sát và phân tích động thái tảo nở hoa ở vùng biển Nam Trung Bộ bằng dữ liệu viễn thám; mô hình hóa nhà máy cấp nước sinh hoạt Long Thượng bằng các phương pháp học máy; dự đoán phân bố tiềm năng và xác định các điểm nóng bảo tồn loài Cinnamomum balansae trong các kịch bản biến đổi khí hậu tại Vườn quốc gia Tà Đùng; đánh giá lập bản đồ nguy cơ sạt lở dựa trên kết hợp phương pháp định tính và định lượng tại khu vực Ba Bể (Bắc Kạn); phân loại đất ngập nước tại vùng ven biển nhiệt đới gió mùa miền Trung bằng ảnh đa phổ và thuật toán Random Forest; đánh giá biến động bờ sông Cu Đê (2005–2025) bằng ảnh viễn thám và phân tích thống kê mặt cắt; đánh giá phân bố nồng độ tổng bụi lơ lửng (TSP) tại TP. Cần Thơ bằng công nghệ viễn thám và GIS; cùng với nghiên cứu phân tích – thiết kế hệ thống quan trắc, giám sát biến động nguồn nước lưu vực sông Mã và sông Cả;…
 

Tham gia bình luận và trao đổi tại các phiên thảo luận, các nhà khoa học và đại biểu đã đồng thuận cho rằng, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, biến đổi khí hậu phức tạp và yêu cầu quản trị thông minh ngày càng cao, việc tích hợp công nghệ số, GIS, AI, IoT và dữ liệu lớn đã trở thành xu thế tất yếu trong công tác quản lý tài nguyên – môi trường, quy hoạch đô thị và phát triển nông nghiệp thông minh. Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ ra quyết định, mà còn là nền tảng để chuyển đổi mô hình quản lý từ “phản ứng” sang “chủ động”, từ “thống kê thủ công” sang “phân tích dự báo dựa trên dữ liệu”. Các đại biểu cũng nhấn mạnh, việc xây dựng và khai thác hệ sinh thái dữ liệu không gian thống nhất sẽ nâng cao năng lực giám sát, dự báo và điều phối phát triển theo hướng bền vững, đồng thời mở ra cơ hội kết nối giữa nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp trong khai thác giá trị dữ liệu. Vai trò tiên phong của các cơ sở giáo dục đại học, trong đó có Trường Đại học Thủ Dầu Một, được khẳng định qua việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực số, đáp ứng yêu cầu quản lý và phát triển đô thị thông minh.

Hội thảo có sự tham dự của gần 100 nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế

TS. Đoàn Ngọc Xuân – Hiệu trưởng trường Đại học Thủ Dầu Một phát biểu chào mừng hội thảo

Ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh – Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh phát biểu nhấn mạnh ý nghĩa của hội thảo

PGS.TS Lê Tuấn Anh – Chủ tịch Hội đồng trường, TS. Đoàn Ngọc Xuân – Hiệu trưởng trao hoa và thư cảm ơn sự tham gia của các diễn giả trong phiên toàn thể

Tại hội thảo, BTC đã trao cờ luân lưu cho đại diện Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng 

 GS.TS. Nguyễn Kim Lợi – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu, Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh, trình bày tham luận “Tích hợp AI – GIS trong xây dựng giải pháp phòng chống thiên tai dưới tác động của biến đổi khí hậu"

GS.TS. Yuei-An Liou – Đại học Quốc lập Trung ương, Đài Loan, chia sẻ nghiên cứu với chủ đề “Advancing Climate Risk and Resilience with Geospatial Artificial Intelligence (GeoAI)”

Những kết quả nghiên cứu, mô hình và kiến nghị được chia sẻ tại hội thảo không chỉ mang ý nghĩa học thuật mà còn có giá trị thực tiễn cao, là cơ sở quan trọng để các địa phương và cơ quan quản lý tham khảo trong hoạch định chính sách, thiết kế giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên hiệu quả, và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực quy hoạch – kiến trúc – môi trường

BBT